Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Η Σολιά χαρακτηρίζεται από πλούσια φυσική βλάστηση που είναι ιδιαίτερα πυκνή στις κοιλάδες των ποταμών Καρκώτη και Ατσά. Ακόμη στις κοιλάδες αυτές συχνάζουν αρκετά ντόπια και αποδημητικά πουλιά.

 

Πάνω  στις πλαγιές  δεξιά  και  αριστερά της  κοιλάδας του  Καρκώτη  φυτρώνει μια  ποικίλη  φυσική βλάστηση, κυρίως από  λάδανο, κόνιζο, τρεμιθιές  και  σκόρπια  πεύκα. Εξάλλου  κατά μήκος  της  κοίτης του  ποταμού  φυτρώνουν  οι καλαμιές, οι σκλέδροι, τα κυπαρίσσια και οι πανύψηλες λεύκες.

 

Πολύ  πλούσια  είναι  και  η  φυσική βλάστηση στην κοιλάδα  του  ποταμού  Ατσά. Η  οργιαστική βλάστηση δεν  απαντάται  μόνο στις πλαγιές  της  κοιλάδας, αλλ' ιδιαίτερα  στις νεροσυρμές. Είναι  σ' αυτές  που  φυτρώνουν  οι σκλέδροι, οι πλάτανοι, οι λεύκες, οι ευκάλυπτοι, οι αγριοσυκιές, οι μυρτιές, τα βάτα και μια ποικιλία άλλων αρωματικών φυτών και αγριολούλουδων.

 

Γεωργία: Η γεωργία απετέλεσε από τα παλαιά χρόνια βασική απασχόληση των κατοίκων της Σολιάς παρά τις δύσκολες συνθήκες εκμετάλλευσης της γης που επικρατούν. Η ανώμαλη τοπογραφία και τα μικρά και σκόρπια χωράφια με τα ακανόνιστα σχήματα καθιστούν την καλλιέργεια της γης δύσκολη και κοπιαστική. Ωστόσο η γη αξιοποιείται μ' όλα τα διαθέσιμα μέσα και καλλιεργείται με εντατικό ρυθμό.

 

Μια αρκετά μεγάλη έκταση της  περιφέρειας  της  Σολιάς αρδεύεται  απ' ευθείας  από  τους ποταμούς που  τη διασχίζουν, δηλαδή τον  Καρκώτη  και  τον  Ατσά, καθώς  και  από  διάφορες διατρήσεις και  πηγές  οι οποίες ανορύχθηκαν  στην περιοχή  της. Σύμφωνα  με την  επίσημη απογραφή γεωργίας του 1985, η συνολική αρδευόμενη έκταση στην ελεύθερη περιοχή της Σολιάς ανερχόταν κατά τον χρόνο αυτό στα 540 περίπου εκτάρια (4.040 σκάλες). Η μεγαλύτερη αρδευόμενη έκταση βρίσκεται στο χωριό Ευρύχου και ανερχόταν, σύμφωνα με την ίδια απογραφή, σε 108 εκτάρια.

 

Οι  κύριες καλλιέργειες στη  Σολιάέχουν ως ακολούθως:    

 

α) Φρουτόδεντρα: Καταλαμβάνουν το πλείστο μέρος της αρδευόμενης γης σε αρκετά χωριά της περιφέρειας. Τα κυριότερα από τα δέντρα αυτά είναι οι μηλιές, οι δαμασκηνιές, οι αχλαδιές, οι χρυσομηλιές, οι ροδακινιές και οι κερασιές. Σε μικρότερη έκταση καλλιεργούνται επίσης οι καϊσιές, οι μεσπιλιές και οι συκιές.

 

Τα  φρουτόδεντρα βρίσκονται κυρίως στα  χωριά  Γαλάτα, Κακοπετριά, Ευρύχου, Τεμβριά, Καλιάνα, Κοράκου, Σινά Όρος και  Κάτω Φλάσου. Μικρότερες εκτάσεις φρουτοδέντρων βρίσκονται επίσης στα χωριά Λινού και Άγιος Θεόδωρος. Εξάλλου, πριν από την τουρκική εισβολή του 1974, καλλιεργούνταν διάφορα είδη φρουτοδέντρων και στα χωριά Καλό Χωριό Λεύκας και Πέτρα.

 

Η μηλιά, που  είναι το κυριότερο φυλλοβόλο οπωροφόρο δέντρο της Σολιάς, καλλιεργείται σε σχετικά μεγάλη κλίμακα στα χωριά Γαλάτα και Κακοπετριά. Τα δυο αυτά χωριά φημίζονται για την εξαιρετική ποιότητα των μήλων τους. Σε μικρότερη έκταση καλλιεργείται επίσης η μηλιά στα χωριά Τεμβριά, Καλιάνα, Κοράκου, Ευρύχου, Κάτω Φλάσου και Σινά Όρος.

 

Η δαμασκηνιά καλλιεργείται  κυρίως στα  χωριά  Γαλάτα, Κακοπετριά, Τεμβριά, Ευρύχου, Καλιάνα, Κοράκου  και  Σινά Όρος, και  η  αχλαδιά  στα  χωριά  Ευρύχου, Κάτω Φλάσου, Κοράκου, Γαλάτα και  Κακοπετριά. Αρκετά διαδεδομένη ήταν η καλλιέργεια της αχλαδιάς, πριν από την τουρκική εισβολή του 1974, και στο χωριό Πέτρα όπου σύμφωνα με την καταγραφή φυλλοβόλων οπωροφόρων δέντρων του 1971, υπήρχαν 2.100 αχλαδιές.

 

Η καλλιέργεια  της  κερασιάς περιορίζεται κυρίως στα χωριά Κακοπετριά και Γαλάτα, ενώ η χρυσομηλιά καλλιεργείται περισσότερο στα χωριά Γαλάτα, Σινά     Όρος και Καλιάνα. Φυτείες ροδακινιάς απαντώνται κυρίως στα χωριά Γαλάτα, Κακοπετριά, Καλιάνα, Τεμβριά και Ευρύχου.

 

β) Αμπέλια:     Όλα σχεδόν τα αμπέλια είναι ξηρικά και στην πλειονότητά τους είναι οινοποιησίμων ποικιλιών. Βρίσκονται στα χωριά Καλιάνα, Κακοπετριά, Γαλάτα, Σινά Όρος, Ευρύχου, Τεμβριά και Κοράκου.

 

γ) Εσπεριδοειδή: Στη Σολιά καλλιεργούνται διάφορα είδη εσπεριδοειδών τα οποία, πριν από την τουρκική εισβολή, και συγκεκριμένα σύμφωνα με την καταγραφή εσπεριδοειδών του 1966, η έκτασή τους ανερχόταν στα 92 εκτάρια. Από αυτά τα 59 εκτάρια καλλιεργούνταν με πορτοκαλιές, τα 28 εκτάρια με κορομηλιές, και τα υπόλοιπα 5 εκτάρια με γκρέιπφρουτ και λεμονιές. Οι μεγαλύτερες εκτάσεις εσπεριδοειδών βρίσκονταν στα χωριά Πέτρα (40 εκτάρια), Καλό Χωριό Λεύκας (13 εκτάρια), Άγιος Γεώργιος Λεύκας (11 εκτάρια), Άγιος Νικόλαος Λεύκας (6,5 εκτάρια), Γαλάτα (6,5 εκτάρια), Ευρύχου (5 εκτάρια) και Φλάσου (4 εκτάρια).

 

Μετά  την  κατάληψη, το 1974,  των  εκτεταμένων  κήπων  των  εσπεριδοειδών  της  περιοχής Πέτρας-Καλού  Χωριού Λεύκας, η  εσπεριδοκαλλιέργεια  άρχισε να επεκτείνεται και  να αναπτύσσεται σε διάφορες άλλες περιοχές του ελεύθερου τμήματος της Σολιάς, χωρίς όμως η παραγωγή των εσπεριδοειδών να πλησιάσει τα προ της εισβολής επίπεδα. Με βάση τα στοιχεία της επίσημης απογραφής γεωργίας του 1985 τα εσπεριδοειδή, στο ελεύθερο τμήμα της Σολιάς, καταλάμβαναν έκταση γης 59 εκταρίων. Από αυτά τα 33 εκτάρια καλλιεργούνταν με λεμονιές, τα 16 εκτάρια με πορτοκαλιές, τα 5 εκτάρια με κλεμεντίνια και τα υπόλοιπα 5 εκτάρια με μανταρινιές και κιτρομηλιές. Τα εσπεριδοειδή καλλιεργούνται κυρίως στα χωριά Ευρύχου, Κάτω Φλάσου, Κατύδατα, Τεμβριά, Σινά Όρος και Γαλάτα (4,5 εκτάρια). Μικρότερες εκτάσεις εσπεριδοειδών βρίσκονται και στα υπόλοιπα χωριά του ελεύθερου τμήματος της Σολιάς.

 

δ) Ελιές: Παρόλο που η ελιά καλλιεργείται σ' όλα σχεδόν τα χωριά της περιφέρειας, οι μεγαλύτερες εκτάσεις ελαιοδέντρων βρίσκονται στην περιοχή βόρεια της Τεμβριάς. Η κυριότερη ποικιλία που καλλιεργείται είναι η κυπριακή λαδοελιά, που χρησιμοποιείται τόσο για επιτραπέζια χρήση όσο και για ελαιοποίηση. Τα τελευταία χρόνια ωστόσο εισήχθησαν και καλλιεργούνται νέες ποικιλίες ελιάς.

 

Οι μεγαλύτερες εκτάσεις βρίσκονται κυρίως στα χωριά Κατύδατα, Κάτω Φλάσου, Λινού, Καλιάνα, Κοράκου και Γαλάτα. Η ελιά αποτελούσε επίσης βασική καλλιέργεια των κατεχομένων, από το 1974 από τους Τούρκους εισβολείς, χωριών Πέτρα και Καλό Χωριό.

 

ε) Ξηροί  καρποί: Η έκταση των δέντρων ξηρών καρπών ανερχόταν το 1985 στα 92 εκτάρια, από τα οποία τα 83 εκτάρια ήταν ξηρικά. Τα κυριότερα δέντρα ξηρών καρπών που καλλιεργούνται είναι οι αμυγδαλιές. Σε πολύ μικρότερη έκταση καλλιεργούνται επίσης οι πιστακιές και οι καρυδιές.   

Η μεγαλύτερη έκταση αμυγδαλιών βρίσκεται  στο  χωριό  Άγιος  Θεόδωρος Σολιάς,  ενώ πολύ μικρότερες εκτάσεις βρίσκονται και στα υπόλοιπα χωριά της περιφέρειας. Οι πιστακιές καλλιεργούνται κυρίως στα χωριά Κακοπετριά, Ευρύχου και Γαλάτα και οι καρυδιές στα χωριά Καλιάνα, Γαλάτα και Κακοπετριά.

 

στ) Λαχανικά: Στην περιοχή καλλιεργούνται διάφορα είδη λαχανικών που η συνολική τους έκταση ανερχόταν το 1985 στα 62 εκτάρια περίπου. Τα κυριότερα από τα είδη αυτά είναι τα μπιζέλια, οι πατάτες και τα φασολάκια. Σε μικρότερη έκταση καλλιεργούνται επίσης οι ντομάτες, τα αγγουράκια και τα κρεμμύδια. Οι μεγαλύτερες εκτάσεις λαχανικών βρίσκονται στα χωριά Κάτω Φλάσου, Κοράκου,  Ευρύχου, Γαλάτα, Σινά Όρος, Κακοπετριά και Άγιος Θεόδωρος.

 

ζ) Όσπρια: Η συνολική έκταση των οσπρίων ήταν 42 εκτάρια το 1985 και αυτή βρισκόταν κυρίως στα χωριά Κάτω Φλάσου, Κοράκου, Ευρύχου και Σινά Όρος. Την πρωτεύουσα θέση στην κατηγορία των οσπρίων κατέχει η καλλιέργεια των κουκιών και ακολουθούν τα λουβιά, τα φασόλια και τα ρεβίθια.

 

η) Σιτηρά: Η έκτασή τους ανερχόταν το 1985 στα 573 εκτάρια, από τα οποία τα 78 εκτάρια αρδεύονταν με την εποχιακή χρήση των νερών των ποταμών Καρκώτη και Ατσά. Στη συνολική έκταση των σιτηρών περιλαμβάνονται 509 εκτάρια κριθαριού και 64 εκτάρια σιταριού. Οι μεγαλύτερες εκτάσεις σιτηρών καλλιεργούνται στα χωριά Ευρύχου, Σινά     Όρος και Γαλάτα. Εξάλλου, πριν από την τουρκική εισβολή του 1974, μια μεγάλη έκταση του χωριού Πέτρα εκαλλιεργείτο με σιτηρά.

 

θ) Νομευτικά  φυτά: Καλλιεργούνται κυρίως στα χωριά Ευρύχου, Κάτω Φλάσου, Κοράκου, Πάνω Φλάσου και Σινά   Όρος. Η συνολική τους έκταση το 1985 ανερχόταν στα 82 εκτάρια, από τα οποία τα 47 εκτάρια ήσαν αρδευόμενα.

 

9.  Κτηνοτροφία: Η κτηνοτροφία είναι περιορισμένη και εκτός από λίγες εξαιρέσεις διεξάγεται πάνω σε οικιακή βάση. Το 1985 εκτρέφονταν στην ελεύθερη περιοχή της Σολιάς 2.004 πρόβατα, 2.040 κατσίκες, 122 αγελάδες, 2.136 χοίροι και 29.292 πουλερικά. Η προβατοτροφία αναπτύχθηκε περισσότερο στα χωριά Κάτω Φλάσου, Ευρύχου και Πάνω Φλάσου, η δε αιγοτροφία στα χωριά Πάνω Φλάσου, Ευρύχου, Τεμβριά και Κοράκου. Η αγελαδοτροφία αναπτύχθηκε κυρίως στο χωριό Ευρύχου, η χοιροτροφία στο χωριό Κάτω Φλάσου και η εκτροφή πουλερικών στο χωριό Ευρύχου.