Νομίσματα της Κύπρου

Ρωμαϊκή περίοδος (50 π.Χ. - 330μ.Χ)

Image

Τα πρώτα κυπριακά νομίσματα της περιόδου αυτής κόπηκαν το 27 π.Χ. από τον Αύγουστο, όταν η Κύπρος απενεμήθη στον αυτοκράτορα. Τα πρώτα αυτά νομίσματα είναι χάλκινα, φέρουν την κεφαλή του Ρωμαίου αυτοκράτορα και κάποτε του Διός Σαλαμινίου και τον ναό της Αφροδίτης στην Παλαίπαφο με λατινικούς χαρακτήρες.

 

Μετά την κατάληψη της Κύπρου από τους Πτολεμαίους, στο νησί ιδρύθηκε το «Κοινόν Κυπρίων» ως μια παγκύπρια θρησκευτική οργάνωση, φαίνεται δε ότι ονομαζόταν απλώς «κοινόν», δηλαδή ένωση πόλεων για τη λατρεία των Πτολεμαίων βασιλιάδων. Το Κοινόν Κυπρίων διατηρήθηκε και μετά την υποταγή της Κύπρου στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, γιατί επεδίωκαν μέσω αυτού να ενθαρρύνουν τη δική τους λατρεία. Το «Κοινόν Κυπρίων» συγκέντρωσε τη δραστηριότητα του κυρίως γύρω από τη λατρεία της Αφροδίτης χωρίς όμως να παραλείπει να κολακεύει, με απόδοση τιμών, ανώτερους αξιωματούχους ή και οργανώσεις που παρουσιάζονταν ως ευεργέτες του. Χάρη στην παγκύπρια και ευρύτερη λατρεία της Αφροδίτης το «Κοινόν Κυπρίων» μονοπώλησε τελικά κατά κάποιο τρόπο τη θρησκευτική δραστηριότητα και εξελίχθηκε σ' ένα ζωντανό πνευματικό οργανισμό με σημαντική επιρροή στην εθνική, κοινωνική και οικονομική ζωή της Κύπρου.

 

Βλέπε λήμμα: Κοινόν Κυπρίων

 

Η συμβολή του θεσμού αυτού υπήρξε πράγματι αξιόλογη. Όλοι οι Κύπριοι εθεωρούντο ως αποτελούντες μια ενιαία πολιτική και θρησκευτική ενότητα. Το γεγονός αυτό είναι πολύ αξιόλογο και αποτελεί σημαντική εξέλιξη σε σύγκριση με την περίοδο κατά την οποία κάθε πόλη αποτελούσε ξεχωριστό βασίλειο με αποτέλεσμα κάθε δραστηριότητα να περιορίζεται μέσα στα στενά τοπικά πλαίσια. Οι κάτοικοι ήσαν ελεύθεροι για την πρόοδο των πολιτειών και την ανάπτυξη του εμπορίου. Το «Κοινόν Κυπρίων», ένας θεσμός που αναγόταν στον 2ο αιώνα π.Χ., ήταν ένα είδος ένωσης των κυπριακών πόλεων και λειτουργούσε πάνω σε δημοκρατική βάση. Το αποτελούσαν αντιπρόσωποι όλων των πόλεων της Κύπρου που συνέρχονταν περιοδικά είτε για να τιμήσουν ευεργέτες του νησιού ή άλλους διακεκριμένους πολίτες, είτε για σκοπούς θρησκευτικούς είτε για άλλα θέματα κοινού ενδιαφέροντος.

 

Η δύναμη που απέκτησε το «Κοινόν Κυπρίων» ήταν πολύ μεγάλη. Μεταξύ άλλων το 43/44 μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Κλαύδιο στο «Κοινόν Κυπρίων» δόθηκε το δικαίωμα να κόβει δικά του νομίσματα. Το «Κοινόν Κυπρίων» ήταν αρμόδιο για την κοπή όλων των χάλκινων νομισμάτων στο νησί, ενώ τα ασημένια και χρυσά νομίσματα εξακολουθούσαν να κόβονται μόνο από την κεντρική κυβέρνηση του Ρωμαϊκού κράτους. Τα νομίσματα κόβονταν με την ευκαιρία των αγώνων που οργάνωνε το «Κοινόν» τόσο στην Πάφο όσο και στη Σαλαμίνα. Αξίζει να σημειωθεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι στα νομίσματα αυτά χρησιμοποιήθηκε η ελληνική γλώσσα αν και ανήκουν στη Ρωμαϊκή περίοδο. Τούτο φανερώνει τη μεγάλη σημασία που είχε αποδοθεί στο «Κοινόν».

 

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων της βασιλείας του Βεσπασιανού (76-79 μ.Χ.) και τα πρώτα χρόνια της βασιλείας του Τίτου (79-81 μ.Χ.) κόπηκε μια σειρά ωραίων ασημένιων νομισμάτων, αργυρά δίδραχμα και τετράδραχμα με λατινικές επιγραφές. Τα νομίσματα αυτά αποτελούν συνέχεια των νομισμάτων που κόβονταν στο νομισματοκοπείο της Αντιόχειας το οποίο είχε μεταφερθεί στην Κύπρο το 76/77 μ.Χ. Αν και οι λόγοι της μεταφοράς του είναι άγνωστοι, υποστηρίζεται ότι πιθανό τούτο να είχε σχέση με τα μέτρα που είχαν ληφθεί για την ανακούφιση της Κύπρου μετά τους σεισμούς που έπληξαν το νησί σ’ αυτά τα χρόνια.

 

Ο πιο συνηθισμένος τύπος κυπριακού νομίσματος της Ρωμαϊκής περιόδου απεικονίζει στην μπροστινή όψη τη μορφή του Ρωμαίου αυτοκράτορα όπως ήταν η συνήθεια της εποχής, γεγονός που αποτελούσε συνέχεια της παράδοσης των Ελληνιστικών χρόνων, και στην οπίσθια όψη τον ναό της Αφροδίτης στην Πάφο ή τον Σαλαμίνιο Δία, που αποτελούσαν τις δυο σπουδαιότερες θεότητες που λατρεύονταν στην Κύπρο κατά την περίοδο αυτή.

 

Με την κοπή νομισμάτων των αυτοκρατόρων Καρακάλλα και Ηλιογάβαλου φαίνεται ότι το κυπριακό νομισματοκοπείο καταργήθηκε (235 μ.Χ.). Έκτοτε τα νομίσματα που κυκλοφορούσαν στην Κύπρο ήσαν νομίσματα της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας που κόβονταν στη Ρώμη ή αλλού.

 

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια