Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Παρόλο που το έδαφος είναι το αποτέλεσμα της συνδυασμένης ενέργειας του κλίματος, των πετρωμάτων, του ανάγλυφου, των φυτικών και ζωικών οργανισμών και του χρόνου, εντούτοις στην Κύπρο οι κύριοι παράγοντες που δημιούργησαν τα εδάφη είναι το κλίμα και τα πετρώματα.

Οι κυριότεροι τύποι εδαφών που απαντώνται στην επαρχία Λάρνακας και η κατανομή τους έχουν ως εξής:

α) Καφκάλλα: Είναι μια σκληρή ασβεστολιθική κρούστα που εμφανίζεται κυρίως σε οροπέδια και τραπεζοειδείς σχηματισμούς. Οι καφκάλλες είναι δυο ειδών, εκείνες που είναι επίπεδες και μπορούν να αξιοποιηθούν με διάφορα μέσα (π.χ. με θρυμματισμό της ασβεστολιθικής κρούστας και τη φύτευση ασβεστόφιλων δέντρων), και οι επικλινείς που δύσκολα αξιοποιούνται. Οι πρώτες απαντώνται στη διοικητική έκταση των χωριών Ορμήδεια, Ξυλοφάγου, Ξυλοτύμπου και Πέργαμος, ενώ οι δεύτερες στα βόρεια και νοτιοδυτικά του χωριού Αραδίππου.

β) Τέρρα ρόζα: Τα εδάφη αυτά έχουν έντονο ερυθρωπό χρώμα, γι’ αυτό και είναι γνωστά σαν «κοκκινοχώματα». Είναι εδάφη ευκολοκαλλιέργητα και παραγωγικά, ιδιαίτερα όταν έχουν ικανοποιητικό βάθος. Διακρίνονται σ’ εκείνα που σχηματίστηκαν πάνω σε καφκάλλες και σ’ εκείνα που σχηματίστηκαν πάνω σε σκληρό ασβεστόλιθο. Τα εδάφη της τέρρα ρόζα σε καφκάλλα, που καταλαμβάνουν και τη μεγαλύτερη έκταση, απαντώνται στη διοικητική έκταση των χωριών Ορμήδεια, Ξυλοφάγου, Ξυλοτύμπου, Πέργαμος, Πύλα, Σοφτάδες, Κιβισίλι, Μαζωτός, Κίτι, Περβόλια, Μαρώνι, Μαρί, Ζύγι, Καλαβασός και Τόχνη, καθώς και στα δυτικά της πόλης της Λάρνακας και στα νότια της αλυκής. Τα εδάφη της τέρρα ρόζα σε ασβεστόλιθο είναι συνήθως μικρού βάθους και απαντώνται μόνο γύρω από το ακρωτήρι της Πύλας.

γ) Ερυθρογαίες: Τα εδάφη της κατηγορίας αυτής περιορίζονται μόνο στη διοικητική έκταση των χωριών Ορμήδεια και Ξυλοφάγου. Σχηματίστηκαν από την αποσάθρωση των πυριγενών κροκαλών που μεταφέρθηκαν από το πυριγενές σύμπλεγμα του Τροόδους. Οι ερυθρογαίες έχουν κόκκινο χρώμα και όταν αρδεύονται είναι παραγωγικά εδάφη, παρόλο που είναι κάπως βαριά. Θεωρούνται πιο ώριμα εδάφη από τα εδάφη της τέρρα ρόζα, λόγω δε της περιεκτικότητάς τους σε άργιλλο, συστέλλονται και διαστέλλονται εύκολα.

δ) Φαιοχώματα: Είναι αβαθή εδάφη τα οποία αναπτύχθηκαν στην περιοχή των λαβών του Οφιολιθικού Συμπλέγματος του Τροόδους.

ε) Ασβεστούχα εδάφη: Δημιουργήθηκαν από την αποσάθρωση των ασβεστολιθικών σχηματισμών Πάχνας και Λευκάρων. Τα κύρια χαρακτηριστικά των εδαφών αυτών είναι το άσπρο χρώμα, η χαλικώδης δομή, η υδροπερατότητα και η έλλειψη οργανικών ουσιών. Επίσης ευκολοδιαλύονται στο νερό. Τα ασβεστούχα εδάφη απαντώνται πληθωρικά στη λοφώδη περιοχή γύρω από το Οφιολιθικό Σύμπλεγμα του Τροόδους.

στ) Χουμανθρακικά εδάφη: Τα εδάφη αυτά διακρίνονται στις ξερορεντζίνες και στις ρεντζίνες. Στην επαρχία Λάρνακας βρίσκονται μόνο οι ξερορεντζίνες. Πρόκειται για εδάφη που σχηματίστηκαν από την αποσάθρωση των ασβεστολιθικών, των μαργαϊκών ή άλλων ασβεστούχων αποθέσεων. Είναι συνήθως βαριά εδάφη, στερούνται οργανικών ουσιών και έχουν γκριζοφαιό ή κιτρινοφαιό χρώμα. Καταλαμβάνουν μια μεγάλη έκταση στην παράκτια πεδιάδα της Λάρνακας και στη λοφώδη περιοχή γύρω από το Οφιολιθικό Σύμπλεγμα του Τροόδους. Επίσης απαντώνται στη διοικητική έκταση των χωριών Αθηένου, Μελούσεια, Άρσος, Τρεμετουσιά, Ορμήδεια, Ξυλοφάγου, Ξυλοτύμπου και Πύλα.

ζ) Προσχωσιγενή (αλλουβιακά) εδάφη: Πρόκειται για εδάφη που σχηματίστηκαν από τις προσχώσεις ποταμών. Τα προσχωσιγενή εδάφη απαντώνται στις κοιλάδες και τις εκβολές των ποταμών Πεντάσχοινου και Βασιλικού, στη διοικητική έκταση της πόλης της Λάρνακας καθώς και στη διοικητική έκταση των χωριών Λειβάδια, Κελλιά, Βορόκλινη, Ορμήδεια, Αθηένου, Μελούσεια, Τρεμετουσιά και Άρσος.

η) Πυριτιούχα εδάφη: Δημιουργήθηκαν στα βασικά πυριγενή πετρώματα του Τροόδους, τα οποία είναι θρυμματισμένα λόγω μηχανικής αποσάθρωσης. Τα εδάφη αυτά περιορίζονται στη διοικητική έκταση των χωριών της περιφέρειας Πιτσιλιάς, δηλαδή της Οδού, της Μελίνης, της Οράς, της Βαβατσινιάς και των Αγίων Βαβατσινιάς.