Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Χωριό της επαρχίας Λευκωσίας, πολύ κοντά στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου. Βρίσκεται στη γεωγραφική περιφέρεια της Τηλλυρίας, 170 μ. πάνω από τη θάλασσα. Απέχει 4 περίπου χμ. από τον Κάτω Πύργο. Μαζί με τις Αμμαδιές και τον Ξερόβουνο, αποτελούν ένα μικρό σύμπλεγμα τουρκοκυπριακών χωριών στα βόρεια της Τηλλυρίας. Συχνά ονομάζεται Άγιος Ιωάννης Τηλλυρίας (από το όνομα της γεωγραφικής περιφέρειας στην οποία βρίσκεται), αν και είναι πιο γνωστό και στους τοπογραφικούς χάρτες ως Σελέμανι.

Το χωριό υπήρχε κατά τα Μεσαιωνικά χρόνια. Σε παλαιούς χάρτες (λ.χ. χάρτης του Α. Ortelius του 1573) το χωριό βρίσκεται σημειωμένο ως S. Zuani.

Το χωριό είναι χτισμένο στα δεξιά του ποταμού Πύργου. Ο ποταμός πηγάζει από το δάσος Πάφου και κυλά πρώτα σε μια βαθιά στενή κοιλάδα κι αργότερα σε μια πιο ώριμη, πλατιά κοιλάδα, στα νότια του Αγίου Ιωάννη, προτού χυθεί στη θάλασσα, στα βόρεια του Κάτω Πύργου. Η περιοχή του χωριού έχει μια κλίση από τα νότια προς τα βόρεια. Το υψόμετρο από τα 500 μέτρα στα νότιά του σύνορα μειώνεται στα 170 μέτρα στον οικισμό και στα 100 μέτρα στα βόρειά του σύνορα.

Τοποθετημένο πάνω στις λάβες του πυριγενούς συμπλέγματος του Τροόδους και δίπλα στο δάσος Πάφου και με μια μέση ετήσια βροχόπτωση που φτάνει γύρω στα 470 χιλιοστόμετρα, το χωριό καλλιεργεί μια μικρή έκταση γης κατά μήκος του ποταμού Πύργου. Καλλιεργούνται κυρίως τα σιτηρά και οι αμυγδαλιές. Ωστόσο, η μεγαλύτερη έκταση του Αγίου Ιωάννη είναι ακαλλιέργητη και καταλαμβάνεται από το κρατικό δάσος της Πάφου.

Στην απογραφή ζώων του 1973 εκτρέφονταν μόνο 194 κατσίκες που ανήκαν σε 24 κτηνοτρόφους.

Αν και ο Άγιος Ιωάννης είναι κοντά στον κύριο δρόμο Πόλης - Πύργου - Μόρφου - Λευκωσίας, εντούτοις μόνο με χωματόδρομο συνδέεται με τον κύριο αυτό δρόμο.

Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:

Η απομόνωση και οι πολιτικές καταστάσεις συνέτειναν στην αποψίλωση του χωριού μεταξύ 1960 και 1974. Μετά το 1964, εξ αιτίας των διακοινοτικών ταραχών που ακολούθησαν την τουρκοκυπριακή ανταρσία, οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι του Αγίου Ιωάννη εγκατέλειψαν το χωριό τους και μετακινήθηκαν σε γειτονικά αμιγή τουρκοκυπριακά χωριά, στο πλαίσιο οδηγιών της Άγκυρας για δημιουργία στην Κύπρο ισχυρών τουρκοκυπριακών θυλάκων. Το χωριό εξακολουθεί σήμερα να είναι εγκαταλειμμένο.

Τοπων: Άγιος Ιωάννης Σελέμανι, από το σωστό: Άγιος Ιωάννης (Άις Γιάννης) τους [των] Σελέμανους. Πιθανόν: Κτήμα των Σουλεημάνηδων; Μια άλλη άποψη αναφέρει ότι η ονομασία του χωριού προήλθε, πιθανώς, από το Άγιος Ιωάννης ο Αλαμάνος. Στην περίπτωση αυτή το χωριό θα πήρε την ονομασία ενός των γνωστών 300 «Αλαμάνων» αγίων της Κύπρου. Σε επίσημους χάρτες αναγράφεται και στον πληθυντικό: Σελέμανοι (Αλαμάνοι;).

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια