Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Ελληνοϊταλός ποιητής του τέλους του 18ου αιώνα και των αρχών του 19ου. Γεννήθηκε στη Ζάκυνθο στις 6 Φεβρουαρίου 1778 από μητέρα Ελληνίδα και πατέρα Βενετσιάνο. Μορφώθηκε στη Ζάκυνθο, στο Σπαλάτο (Spalato) και στη Βενετία, όπου εγκαταστάθηκε με τη μητέρα και τ' αδέρφια του μετά τον θάνατο του πατέρα του (1788). Στις σπουδές του περιλαμβανόταν και η μελέτη των κλασσικών και των μεγάλων συγχρόνων του ποιητών. Όταν το 1797, με τη Συνθήκη του Campoformio, ο Ναπολέων Βοναπάρτης πούλησε τη Βενετία στους Αυστριακούς, ο Φώσκολος άρχισε μια ζωή περιπλάνησης: υπηρέτησε ως στρατιώτης στην Ιταλία και τη Γαλλία και στη συνέχεια δίδαξε ρητορική στην Παβία (1808-1809). Μετά την κατάργηση της έδρας, έζησε, με πολλές στερήσεις, στη Φλωρεντία και το Μιλάνο, και με την επιστροφή των Αυστριακών στη Λομβαρδία, πήρε τον δρόμο της εξορίας (1815). Έζησε στην Ελβετία και αργότερα στο Λονδίνο, όπου, έπειτα από εναλλαγές ευπορίας και οικονομικών δυσχερειών, πέθανε στις 10 Σεπτεμβρίου 1827.

Ο Φώσκολος είχε μια ασυνήθιστη πνευματική ενεργητικότητα και μια έντονη διάθεση δημιουργίας, με θέματα παρμένα από τον κόσμο των υψηλών ιδεών: Πατρίδα, Ομορφιά, Έρωτας, Ποίηση, Ηρωισμός, Αθανασία.

Τα κυριότερα έργα του είναι τα ακόλουθα: Ultime lettere di Jacopo Ortis (Τελευταία γράμματα του Jacopo Ortis), I Sepolcri (Οι Τάφοι), Grazie (Χάριτες) ποίημα αποτελούμενο από τρεις ύμνους, έναν στην Αφροδίτη, έναν στην Αθηνά και άλλον στην Εστία, Odi (Ωδές), δυο, αφιερωμένες σε ισάριθμες γυναίκες, Sonetti (Σονέττα). Ο Φώσκολος έκαμε επίσης μεταφράσεις έργων Λατίνων και αρχαίων Ελλήνων ποιητών. Αξιόλογη είναι και η φιλολογική μελέτη του Dell' origine e dell' ufficio della letteratura (Περί των αρχών και της λειτουργίας της λογοτεχνίας).

Ο Φώσκολος γνώριζε καλά τον αρχαίο κόσμο, για τούτο και οι αναφορές του στην Κύπρο έχουν σχέση με την αρχαία μυθολογία της και κυρίως τις θεότητες που συνδέονταν με το νησί.

Στην Ωδή στην Luigia Pallavicini που έπεσε από το άλογο ...., παρακαλεί τις Χάριτες να σπεύσουν να επιδέσουν τις πληγές της νεαρής γυναίκας, όπως έτρεξαν κάποτε να περιποιηθούν την πληγή της Αφροδίτης.  Όπως γράφει ο ποιητής, η θεά του  Έρωτα πληγώθηκε στο πόδι από άσχημο αγκάθι, «την ημέρα εκείνη που, σαν τρελή, γέμιζε με στεναγμούς το ιερό βουνό του Ιδαλίου και με τα δάκρυά της έβρεχε και με τα μαλλιά της σκούπιζε το ματωμένο στήθος του Κύπριου νέου (του Άδωνι).

Στην Ωδή στην φίλη που έγινε καλά από την αρρώστια της, ο Φώσκολος αναφέρει πάλι την Κύπρο, όπου «αδιάκοπα ευωδιάζει η άνοιξη», και που σ' αυτήν βασίλεψε η Αφροδίτη, όπως και στα νησιά του Ιονίου, Κύθηρα και Κέρκυρα. Και προσθέτει ότι στην Κύπρο η Αφροδίτη έζησε πολύ ευτυχισμένη.

Στο ποίημά του Το Πορτραίτο ρωτά αν ο ζωγράφος που θα κάνει το πορτραίτο του θα μπορέσει να αποδώσει πιστά το πρόσωπό του, φλογισμένο από τον έρωτα, που του έχει ανάψει μέσα του «ο θεός της Πάφου» (Έρωτας).

Τέλος στον δεύτερο ύμνο των Χαρίτων (στον «Ύμνο στην Εστία») ονομάζει την Αφροδίτη «Κυπρία» (στιχ. 219), όχι γιατί γεννήθηκε στην Κύπρο, αλλά γιατί λατρευόταν στο νησί. Ο Φώσκολος δεχόταν τη μυθολογική άποψη για τη γέννηση της Αφροδίτης στα Κύθηρα.